Rezerwaty Przyrody na terenie Nadleśnictwa Leżajsk

       Na terenie Nadleśnictwa Leżajsk występuje pięć rezerwatów przyrody:

1. "Zmysłówka"

2. "Las Klasztorny"

3. "Wydrze"

4. "Suchy Łuk"

5. "Brzyska Wola"

       Rezerwat Przyrody „Zmysłówka" jest  rezerwatem częściowym o pow. 2,44 ha, powołany Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 25 sierpnia 1953 r. (M.P. nr 84 z 1953 r., poz. 999). Położony jest na terenie miejscowości Zmysłówka w gminie Grodzisko Dolne (powiat leżajski, województwo podkarpackie). Obejmuje oddz.: 106 l, obrębu Dąbrówki, leśnictwa Zmysłówka.

Rezerwat należy do rodzaju: florystycznych (Fl), typu: florystycznych, podtypu: krzewów i drzew (PFI.kd) – klasyfikacja wg dominującego przedmiotu ochrony oraz typu: leśnych i borowych, podtypu: lasów nizinnych (EL.lni) – klasyfikacja wg głównego typu ekosystemu (Rozp. MŚ z dnia 30 marca 2005 r. w sprawie rodzajów, typów i podtypów rezerwatów przyrody; DzU z dnia 14 kwietnia 2005 r.).

Celem ochrony jest zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych fragmentu lasu mieszanego z udziałem modrzewia polskiego, o cechach zespołu naturalnego.

            Zbiorowiska leśne to głównie żyzna buczyna karpacka Dentario glandulosae-Fagetum w formie podgórskiej, obok której występuje grąd subkontynentalny Tilio-Carpinetum w podzespole typowym. W drzewostanie zachowały się 42 okazy modrzewia polskiego, prawdopodobnie naturalnego pochodzenia.
           

       „Las Klasztorny" – rezerwat częściowy o pow. 39,49 ha, powołany Zarządzeniem nr 253 Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 5 listopada 1953 r. (M.P. nr A-107 z 1953 r.; poz. 1437), powiększony Zarządzeniem nr 237 Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 8 lipca 1959 r. (M.P. nr 66 z dnia 31 lipca 1959 r., poz. 343). Położony jest na terenie miasta Leżajsk (powiat leżajski, województwo podkarpackie). Obejmuje oddz.: 94d-n obrębu Leżajsk, leśnictwa Jelna.

Rezerwat należy do rodzaju: leśnych (L), typu: fitocenotycznych, podtypu: zbiorowisk leśnych (PFI.zl) – klasyfikacja wg dominującego przedmiotu ochrony oraz do typu: leśnych i borowych, podtypu: borów mieszanych nizinnych (EL.bmn) – klasyfikacja wg głównego typu ekosystemu (Rozp. MŚ z dnia 30 marca 2005 r. w sprawie rodzajów, typów i podtypów rezerwatów przyrody; DzU z dnia 14 kwietnia 2005 r.).

Celem ochrony jest zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych fragmentu lasu mieszanego o cechach zespołu naturalnego z bogatą i ciekawą florą, charakteryzującą stosunki przyrodnicze jakie panowały w dawnej Puszczy Sandomierskiej.

W rezerwacie dominują zbiorowiska leśne reprezentowane głównie przez kontynentalny bór mieszany Querco roboris-Pinetum, któremu z niewielkim udziałem towarzyszy grąd subkontynentalny Tilio-Carpinetum. Flora liczy 151 taksonów roślin naczyniowych oraz 16 gatunków mszaków i 19 – grzybów. Wśród roślin objętych ochroną prawną (11 gatunków), najcenniejszym jest zimoziół północny Linnaea borealis – późnoglacjalny relikt występujący tu przy południowej granicy zasięgu. Pozostałe gatunki chronione to m.in. wawrzynek wilczełyko Daphne mezereum, lilia złotogłów Lilium martagon. Projekt planu ochrony opracowano na lata 1992-2011 (BULiGL O/Przemyśl 1992).

       „Wydrze" – rezerwat częściowy o pow. 14,64 ha, powołany Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 22 kwietnia 1983 r. (M.P. nr 16 z dnia 6 maja 1983 r., poz. 91). Położony jest na terenie miejscowości Wydrze w gminie Rakszawa (powiat łańcucki, województwo podkarpackie). Obejmuje oddz.: 35d,f,g,h, 44b,c, 45a,b,c obrębu Dąbrówki, leśnictwa Wydrze.

Rezerwat należy do rodzaju: florystycznych (Fl), typu: florystycznych, podtypu: krzewów i drzew (PFI.kd) – klasyfikacja wg dominującego przedmiotu ochrony oraz typu: leśnych i borowych, podtypu: lasów nizinnych (EL.lni) – klasyfikacja wg głównego typu ekosystemu (Rozp. MŚ z dnia 30 marca 2005 r. w sprawie rodzajów, typów i podtypów rezerwatów przyrody; DzU z dnia 14 kwietnia 2005 r.).

Celem ochrony jest zachowanie fragmentu drzewostanu z dużym udziałem modrzewia polskiego oraz starodrzewu bukowego z wieloma gatunkami roślin górskich w runie.

Zbiorowiska leśne to głównie żyzna buczyna karpacka Dentario glandulosae-Fagetum występująca tu w formie podgórskiej. W drzewostanie dominuje buk, któremu z mniejszym udziałem towarzyszy sosna i modrzew polski (zinwentaryzowano tu 390 okazów tego gatunku). Flora ogółem liczy 146 gatunków roślin. Liczna jest grupa taksonów górskich (15 gat.) reprezentowanych m.in. przez: żywca gruczołowatego Dentaria glandulosa, sałatnicę leśną Aposeris foetida, kosmatkę olbrzymią Luzula sylvatica i przetacznika górskiego Veronica montana.

       „Suchy Łuk" (poprawna nazwa „Suchy Ług") – rezerwat częściowy o pow. 9,97 ha, powołany Zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 26 listopada 1990 r. (M.P. nr 48 z dnia 21 grudnia 1990 r.; poz. 366). Położony jest na terenie miejscowości: Giedlarowa (oddz. 136 i 137) i Brzóza Królewska (oddz. 133, 134) w gminie Leżajsk (powiat leżajski, województwo podkarpackie). Obejmuje oddz.: 133m, 134f,g,h, 136b,c, 137a,b,c obrębu Leżajsk, leśnictwa Jelna.

Rezerwat należy do rodzaju: torfowiskowego (T), typu: biocenotycznych i fizjocenotycznych, podtypu: biocenoz naturalnych i półnaturalnych (PBf.bp) – klasyfikacja wg dominującego przedmiotu ochrony oraz do typu: różnych ekosystemów, podtypu: lasów i torfowisk (EE.lt) – klasyfikacja wg głównego typu ekosystemu (Rozp. MŚ z dnia 30 marca 2005 r. w sprawie rodzajów, typów i podtypów rezerwatów przyrody; DzU z dnia 14 kwietnia 2005 r.).

Celem ochrony jest zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych ekosystemu torfowiska wysokiego z bogatą i różnorodną florą i fauną.

Rezerwat obejmuje obniżenie terenu zamknięte wałem wydmowym. W obniżeniu wykształciło się torfowisko mszysto-turzycowe Eriophoro-Sphagnetum z szeregiem roślin rzadkich i chronionych. Rośnie tu m.in. bagno zwyczajne Ledum palustre, przygiełka biała Rhynchospora alba, modrzewnica zwyczajna Andromeda polifonia, turzyca skąpokwiatowa Carex pauciflora oraz dwa gatunki rosiczek: okrągłolistna Drosera rotundifolia i długolistna D. anglica. Otoczenie stanowią zbiorowiska leśne, wśród których występuje: bór bagienny Vaccinio uliginosi-Pinetum, śródlądowy bór wilgotny Molinio-Pinetum oraz suboceaniczny bór świeży Leucobryo-Pinetum.

       „Brzyska Wola" – rezerwat częściowy o pow. 154,93 ha, powołany Zarządzeniem Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 25 lipca 1997 r. (M.P. nr 56 z dnia 8 września 1997 r.; poz. 530). Położony jest na terenie miejscowości: Brzyska Wola i Kulno w gminie Kuryłówka (powiat leżajski, województwo podkarpackie). Obejmuje oddz.: 83b,c,h, 84a-f, 85a-k, 86a,d, 89a-g, 90a-g,j, 91a-c obrębu Kuryłówka, leśnictwa Brzyska Wola.

Rezerwat należy do rodzaju: leśnych (L), typu: fitocenotycznych, podtypu: zbiorowisk leśnych (PFI.zl) – klasyfikacja wg dominującego przedmiotu ochrony oraz do typu: leśnych i borowych, podtypu: borów mieszanych nizinnych (EL.bmn) – klasyfikacja wg głównego typu ekosystemu (Rozp. MŚ z dnia 30 marca 2005 r. w sprawie rodzajów, typów i podtypów rezerwatów przyrody; DzU z dnia 14 kwietnia 2005 r.).

Celem ochrony jest zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych fragmentu lasu o charakterze dawnej Puszczy Sandomierskiej.

Rezerwat obejmuje głównie zbiorowiska leśne – kontynentalny bór mieszany Querco roboris-Pinetum i grąd subkontynentalny Tilio-Carpinetum. Zwraca uwagę obecność różnowiekowych drzewostanów o cechach naturalnych. Flora liczy 163 gatunków roślin. Do rzadszych należą: pokrzyk wilcza- jagoda Atropa belladonna, lilia złotogłów

Lilium martagon i podkolan biały Platanthera bifolia.

Wokół rezerwatu wyznaczono otulinę o powierzchni 263,56 ha. Obejmuje ona oddz.: 76a-g, 77a-j, 78a-f, 79a-j, 83a,d,f,g, 86b,c,f, 88a-j, 89h-j, 90h,i,k,l, 91d,f,g,h.

Projekt planu ochrony opracowano na lata 2003-2022 (BULiGL O/Przemyśl 2002).

       Poza gruntami Nadleśnictwa położony jest kolejny rezerwat – „Kołacznia". Jest to rezerwat częściowy o powierzchni 0,10 ha, powołany Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 14 lutego 1957 r. (M.P. nr 18 z dnia 16 marca 1957 r.; poz. 142). Znajduje się na gruntach wsi Wola Zarczycka w gminie Nowa Sarzyna (powiat leżajski, województwo podkarpackie). Grunty te stanowią własność gminy Nowa Sarzyna – jest to działka ewidencyjna o numerze 2988 (według rejestru gruntów – stan na dzień 1 marca 2011 r.).

Rezerwat należy do rodzaju: florystycznych (Fl), typu: florystycznych, podtypu: krzewów i drzew (PFI.kd) – klasyfikacja wg dominującego przedmiotu ochrony oraz typu: łąkowych, pastwiskowych, murawowych i zaroślowych, podtypu: zarośli kserotermicznych (EŁ.zk) – klasyfikacja wg głównego typu ekosystemu (Rozp. MŚ z dnia 30 marca 2005 r. w sprawie rodzajów, typów i podtypów rezerwatów przyrody; DzU z dnia 14 kwietnia 2005 r.).

Powstał w celu zachowania ze względów naukowych jedynego w Polsce naturalnego stanowiska różanecznika żółtego Rhododendron luteum.

Rezerwat obejmuje zbiorowisko zaroślowe z różanecznikiem żółtym (azalią pontyjską) porastające niewielką śródleśną wydmę. Obok niego występuje tu zbiorowisko porębowe z klasy Epilobietea angustifolii oraz fragment łęgu jesionowo-olszowego Fraxino-Alnetum. Flora rezerwatu ogółem liczy 51 gatunków roślin naczyniowych.

Projekt planu ochrony opracowano na lata 1996-2015 (BULiGL O/Przemyśl 1995).